«Δεν ήξερε τίποτα» ξανά;

 

Η Νέα Δημοκρατία αντιμετωπίζει το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ ως μία ακόμη εκδοχή πολιτικής παραβατικότητας από τη μεριά της: Κατηγορεί όλους τους άλλους ως υπευθύνους, πετάει την μπάλα στην… εξέδρα των «διαχρονικών ευθυνών», αναζητά εξιλαστήρια θύματα, αλλά κατά βάθος πιστεύει ότι τελικά θα την βγάλει καθαρή. Και αυτό γιατί εκτιμά ότι η κοινωνία έχει άλλους μπελάδες πιο επιτακτικούς και δεν ενδιαφέρεται για τη διαφθορά. Ακόμη και όταν αυτή μεταφράζεται στο γεγονός ότι σπαταλήθηκαν τεράστια ποσά, κατά βάση για να εξασφαλιστεί ότι θα γίνει «γαλάζια» η Κρήτη.

Μόνο που εδώ βρίσκεται το λάθος του πολιτικού σχεδιασμού της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Γιατί το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν είναι απλώς άλλη μια περίπτωση κομματικής διαφθοράς. Ούτε οι επιπτώσεις του περιορίζονται στο κόστος των προστίμων που έχουν επιβληθεί.

Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ απειλεί να οδηγήσει σε μεγάλες ανατροπές στην αγροτική οικονομία, ανατροπές τις οποίες θα πληρώσουμε όλοι.

Και αυτό, γιατί αφορά τον πυρήνα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και του τρόπου που αυτή επηρεάζει άμεσα τη γεωργία στη χώρα μας.

Γιατί όταν μιλάμε για την ΚΑΠ μιλάμε για πάνω από 19 δισεκατομμύρια ευρώ που θα πάρει η χώρα μας συνολικά σε όλη την περίοδο 2021-2027. Τα χρήματα αυτά συντηρούν σημαντικό μέρος της ελληνικής αγροτικής κα κτηνοτροφικής παραγωγής και εξασφαλίζουν ότι δεν εκτινάσσονται οι τιμές των αγροτικών προϊόντων σε ακόμη μεγαλύτερα ύψη. Διασφαλίζουν ότι συντηρείται ένας αγροτικός πληθυσμός που ως ποσοστό είναι μεγαλύτερος χωρών της Δυτικής Ευρώπης.

Αρκεί να αναλογιστούμε ότι το 2023 στη αγροτικό τομέα απασχολούνταν 461.000 άνθρωποι, ή το 11% της συνολικής απασχόληση στη χώρα μας, την ώρα που το αντίστοιχο μέσο ποσοστό στην Ευρώπη είναι 3,2%.

Μάλιστα, έχει σημασία ότι τα τελευταία χρόνια είχαμε όχι μόνο σταθεροποίηση, αλλά και μικρή αύξηση του συνολικού αριθμού ανθρώπων που εργάζονται σε αυτόν τον τομέα. Δηλαδή, υπήρξαν και κάποιοι νέοι άνθρωποι που στράφηκαν στον πρωτογενή τομέα. Συχνά δοκιμάζοντας και καινοτόμες τεχνικές.

Η χρηματοδότηση αυτή από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι δεδομένη. Στην πραγματικότητα κάθε κύκλος της ΚΑΠ είναι μια μεγάλη πολιτική μάχη στην Ευρώπη.

Και ο λόγος είναι ότι επειδή οι διαθέσιμοι ευρωπαϊκοί πόροι είναι πεπερασμένοι, υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός με άλλες χώρες ως προς την κατανομή.

Αυτό ισχύει πρώτα και κύρια για μια σειρά από κράτη-μέλη που προέρχονται από την Ανατολική Ευρώπη που θα ήθελαν ανακατανομή των σχετικών πόρων.

Σημειώνουμε ότι φαινομενικά η Ελλάδα είναι μια «ευνοημένη» χώρα, αφού φαίνεται να παίρνει άμεσες ενισχύσεις 48,7 ευρώ ανά στρέμμα, όταν η μέση τιμή στην ΕΕ-27 είναι 26,1 ευρώ. Αυτό έχει να κάνει με το μικρό μέγεθος των εκμεταλλεύσεων και τον κατακερματισμό της γαιοκτησίας αλλά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των εκμεταλλεύσεων.

Όμως, χώρες όπως η Σλοβακία, η Βουλγαρία, η Πολωνία, οι Βαλτικές Δημοκρατίες, πιέζουν για έναν καταμερισμό με ίδια κριτήρια για όλες τις χώρες, κάτι που θα μπορούσε να απειλήσει με μείωση έως και κατά 50% των επιδοτήσεων για την Ελλάδα. Αντίστοιχα, πιο μακριά στον ορίζοντα, τυχόν είσοδος της Ουκρανίας στην ΕΕ επίσης θα αυξήσει την πίεση για ανακατανομή.

Όπως γίνεται σαφές, εάν υπάρχει τέτοια πίεση, τότε όλες αυτές οι χώρες δεν πρόκειται να αφήσουν αναξιοποίητη την ευκαιρία να πιέσουν για μείωση των επιδοτήσεων σε βάρος της χώρας μας.

Και εάν ισχύουν οι πληροφορίες ότι οι έλεγχοι που γίνονται είναι πιθανό να βγάλουν και άλλες μορφές παρατυπιών, τότε εύλογα μπορεί να υποθέσει κανείς ότι θα δούμε ακόμη περισσότερα πρόστιμα, αλλά και έναν υπαρκτό κίνδυνο η χώρα μας να αρχίσει να εισπράττει μικρότερα ποσά από την ΚΑΠ.

Μόνο που μικρότερα ποσά από την ΚΑΠ σημαίνουν μια πραγματική κοινωνική καταστροφή. Λιγότερο εισόδημα σημαίνει ότι ένας σημαντικός αριθμός αγροτών θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τον αγροτικό τομέα. Και αυτό πρώτα από όλα θα αφορά τους νέους αγρότες, αυτούς ακριβώς που δοκιμάζουν να φέρουν γνώση, μεράκι και έναν νέο δυναμισμό. Λιγότεροι αγρότες συνεπάγεται και μεγαλύτερη τάση προς την ερήμωση της υπαίθρου.

Όμως, πέρα από όλα αυτά: περικοπή των επιδοτήσεων θα σημαίνει και πολύ ακριβότερα αγροτικά προϊόντα για όλους μας.

Όλα αυτά δείχνουν ότι το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ έχει πολύ μεγαλύτερο βάθος και απειλεί να έχει πολύ μεγαλύτερες επιπτώσεις από μια απλή περίπτωση κομματικής / πολιτικής διαφθοράς. Απειλεί να υπονομεύσει συνολικότερα έναν ολόκληρο κλάδο και ευρύτερα την κοινωνική συνοχή.

Κοντολογίς, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, η κυβέρνηση που υπερηφανεύεται για το «Μένουμε Ευρώπη», είναι αυτή που καταφέρνει να κάνει την Ελλάδα «μαύρο πρόβατο» στην Ευρώπη σε σχέση με ένα κρίσιμο ζήτημα.

Και αυτό σημαίνει ότι η Νέα Δημοκρατία και ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης αυταπατώνται εάν πιστεύουν ότι θα το ξεπεράσουν τόσο εύκολα, ακόμη και εάν τώρα πάνε με μια λογική πολιτικού κυνισμού και αποφυγής ανάληψης ευθύνης. Γιατί σύντομα ευρύτερα στρώματα θα νιώσουν, στο πετσί τους, τις επιπτώσεις των πολιτικών αποφάσεων (και όχι απλώς «παρασπονδιών») της κυβέρνησης. Και όταν συμβεί αυτό τα πράγματα θα είναι πολύ πιο δύσκολα για την κυβέρνηση, που είτε το θέλει είτε όχι θα κληθεί να πληρώσει το πολιτικό τίμημα των επιλογών της.

Ποιοι έγιναν εκατομμυριούχοι με ψεύτικες δηλώσεις; Η λίστα σοκ του ΟΠΕΚΕΠΕ – Η Ευρώπη ζητά πίσω τα κλεμμένα

 

Στη σύσταση ειδικής ομάδας ελέγχου, με τη συμμετοχή εκπροσώπων και της οικονομικής αστυνομίας αλλά και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων προχωρά η κυβέρνηση προκειμένου να «τρέξει» ο μηχανισμός ανάκτησης των παράνομων αγροτικών επιδοτήσεων που εμπλέκονται στο πολύκροτο σκάνδαλο με τα βοσκοτόπια στον ΟΠΕΚΕΠΕ.

Την ίδια ώρα, στην πρώτη δίκη της υπόθεσης που αφορά εφτά κατηγορούμενους που αντιμετωπίζουν μεταξύ άλλων την κατηγορία της απάτης σε βάρος της ΕΕ η εισαγγελική πρόταση ήταν «καταπέλτης», ενώ εκπρόσωποι του αγροτικού κόσμου προχωρώντας σε συνεχείς αποκαλύψεις παράνομων επιδοτήσεων, δίνουν ένα ενδεικτικό στίγμα για την διάσταση που έχει το σκάνδαλο.

Σφίγγει ο κλοιός για τα χρυσά βοσκοτόπια

Αναλυτικότερα, όλοι οι κρατικοί οικονομικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί αναμένεται να εμπλακούν στην υπόθεση με τα «χρυσά» βοσκοτόπια, προκειμένου να υπάρχει «άμεση» αποτελεσματικότητα, όπως επισήμανε ο Πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια του χθεσινού υπουργικού συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε μετά την ορκωμοσία των νέων κυβερνητικών μελών: Θάνου Πλεύρη, Χάρη Θεοχάρη, Γιάννη Ανδριανό και Χρήστο Δερμεντζόπουλο που ακολούθησε τις παραιτήσεις των κκ. Μάκη Βορίδη, Τάσου Χατζηβασιλείου, Διονύση Σταμενίτη και Χρήστου Μπουκώρου.

Επί της ουσίας ενεργοποιείται το άρθρο 30 του Εκτελεστικού Κανονισμού 2022/128, το οποίο προβλέπει ότι «για κάθε αχρεωστήτως καταβληθέν ποσό ως επακόλουθο παρατυπίας ή αμέλειας, τα κράτη μέλη θεσπίζουν σύστημα που διασφαλίζει την υποβολή αίτησης ανάκτησης από τους δικαιούχους εντός εύλογου χρονικού διαστήματος αφότου παραληφθεί από τον οργανισμό πληρωμών ή τον αρμόδιο για την ανάκτηση φορέα, κατά περίπτωση, έκθεση ελέγχου ή ανάλογο έγγραφο όπου διαπιστώνεται ότι έχει διαπραχθεί παρατυπία.

Το σύστημα διασφαλίζει ότι τα αντίστοιχα ποσά καταγράφονται κατά τη στιγμή της αίτησης ανάκτησης στο βιβλίο οφειλετών του οργανισμού πληρωμών. Τα κράτη μέλη θέτουν σε εφαρμογή σύστημα που εξασφαλίζει ότι οι διαδικασίες ανάκτησης, συμπεριλαμβανομένου του υπολογισμού των τόκων (σύμφωνα με τις εφαρμοστέες εθνικές νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που αναφέρονται στο άρθρο 59 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116), του συμψηφισμού και της αναγκαστικής εκτέλεσης των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, δρομολογούνται και παρακολουθούνται εγκαίρως. Διασφαλίζεται η παρακολούθηση μιας οφειλής σύμφωνα με την εφαρμοστέα εθνική διαδικασία ανάκτησης και τα ανακτηθέντα ποσά επιστρέφονται στα ταμεία εν ευθέτω χρόνω. Η διόρθωση οφειλής προς τα ταμεία πραγματοποιείται μόνον εάν διαπιστωθεί με οριστική διοικητική ή δικαστική πράξη ότι δεν έχει διαπραχθεί παρατυπία.  Τα κράτη μέλη αιτιολογούν δεόντως τη διαγραφή οφειλής και την απόφαση να μην επιδιώξουν την ανάκτηση οφειλής σύμφωνα με τους εφαρμοστέους εθνικούς κανόνες».

Στο μεταξύ, κατά τη διάρκεια της πρώτης δίκης που αφορά παράνομες αγροτικές επιδοτήσεις από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και εκδικάζεται στην Αθήνα, η  εισαγγελέας Καλλιόπη Νταγιάντα, ως εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, πρότεινε την ενοχή όλων των κατηγορουμένων για απάτη σε βάρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Καταπέλτης η εισαγγελέας

Στην συγκεκριμένη υπόθεση επτά κατηγορούμενοι φέρονται να έλαβαν επιδοτήσεις για νέους ή νεοεισερχόμενους αγρότες την περίοδο 2019-2020, χωρίς να πληρούν τις ουσιαστικές προϋποθέσεις, με την εισαγγελέα να τονίζει ότι «ο μέσος νους αντιλαμβάνεται ότι η κατοχή γης δεν αρκεί για την είσπραξη ενίσχυσης». Οι κατηγορούμενοι έλαβαν από 25.000 έως 90.000 ευρώ έκαστος, τις οποίες στη συνέχεια επέστρεψαν χωρίς τόκους υπερημερίας. Παρά την επιστροφή των επιδοτήσεων από τους κατηγορούμενους πριν την έναρξη της ποινικής διαδικασίας —κίνηση που η υπεράσπιση προέβαλε ως λόγο εξάλειψης του αξιόποινου— η κα Νταγιάντα ήταν κατηγορηματική: «Δεν πληρούνται οι νομικές προϋποθέσεις για την αποσβεστική αυτή συνέπεια, καθώς πρόκειται για αδίκημα κατά των συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Σημείωσε δε, ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν είναι ο ζημιωθείς φορέας, αφού «τα κονδύλια ανήκουν στα ευρωπαϊκά γεωργικά ταμεία», και συνεπώς δεν μπορεί να γίνει λόγος για εξόφληση του ζημιωθέντος.

Η εισαγγελική πρόταση δεν περιορίστηκε στους κατηγορουμένους, καθώς ζήτησε επίσης τη διαβίβαση της δικογραφίας στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία για περαιτέρω διερεύνηση πιθανών κακουργηματικών ευθυνών υπαλλήλων του ΟΠΕΚΕΠΕ, που σύμφωνα με τα στοιχεία της υπόθεσης ενέκριναν αιτήματα χωρίς να διαπιστώσουν τις παρατυπίες, λειτουργώντας έτσι δυνητικά ως κρίσιμος κρίκος σε ένα ευρύτερο δίκτυο απάτης.

Η απόφαση της πρώτης δίκης της «υπόθεσης με τα βοσκοτόπια» θα έχει βαρύνουσα σημασία καθώς δύναται να αποτελέσει ισχυρό δεδικασμένο για τους επόμενους «φακέλους» που θα προωθηθούν στην δικαιοσύνη.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η δίκη ενώπιον του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών στην οποία έχει παραπεμφθεί ο κ. Δημήτρης Μελάς, πρώην Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων (2012), πρώην υπηρεσιακός υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης (2015 )και πρώην  πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ (Μάρτιος 2021- Ιούλιος 2022) πήρε αναβολή για τον Σεπτέμβριο.

Στο μεταξύ, το σκάνδαλο με τα βοσκοτόπια λαμβάνει συνεχώς μεγαλύτερες διαστάσεις, καθώς αγροτοσυνδικαλιστές προχωρούν σε σωρεία καταγγελιών.

«Κάποιοι έγιναν εκατομμυριούχοι»

Ενδεικτικά αναφέρονται οι τοποθετήσεις στην τηλεόραση του Οpen του Πρόεδρου των Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου, Δημήτρη Καπούνη, ο οποίος υποστήριξε ότι «Υπάρχουν άνθρωποι που έπαιρναν 1.000.000 ευρώ τον χρόνο ως επιδότηση μέσω ΟΠΕΚΕΠΕ και υπάρχουν και Υπάλληλοι του Οργανισμού, που έγιναν ξαφνικά εκατομμυριούχοι».

Αντίστοιχα ο κ. Βάιος Γκανής, αμπελουργός και αγρότης στον Δομοκό αποκάλυψε πως μέσα από το σκάνδαλο με τα «χρυσά βοσκοτόπια» δόθηκε επιδότηση σε ένα και μόνο ΑΦΜ υποτιθέμενου δικαιούχου της τάξεως των 19.600.000 ευρώ.

Ο συγκεκριμένος μάλιστα, χρειάστηκε να δηλώσει βοσκοτόπια σε 250.000 στρέμματα, για να εξασφαλίσει «κάλυψη» για το αίτημά του. Έκταση δηλαδή, που ισοδυναμεί με το 1/20 του Θεσσαλικού κάμπου.

Από την πλευρά του ο κ. Χρήστος Σιδηρόπουλος, αγροτοσυνδικαλιστής από την Λάρισα, αποκάλυψε ότι «περισσότερα από 100.000 ΑΦΜ είναι εμπλεκόμενα στην υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, από το σύνολο των 700.000 αιτήσεων που κατατίθενται τα τελευταία χρόνια για επιδοτήσεις».