Σανίδα σωτηρίας για τον Κυριάκο Μητσοτάκη ο ανασχηματισμός

 

Όλο το προηγούμενο διάστημα στο Μέγαρο Μαξίμου έψαχναν την κίνηση εκείνη που θα σηματοδοτούσε νέα αρχή για το κυβερνητικό σχήμα μετά τους καταστρεπτικούς χειρισμούς στις πυρκαγιές του Αυγούστου και ενόψει ενός δύσκολου φθινοπώρου στα πεδία της πανδημίας και της οικονομίας. Μάλιστα, έπειτα από πολύ καιρό, το επιτελείο του πρωθυπουργού ζήτησε και τη βοήθεια των «ειδικών», με δημοσκόπους και επικοινωνιολόγους που συνεργάστηκαν στο παρελθόν με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να επανακάμπτουν και να λαμβάνουν και πάλι μέρος στις κλειστές συσκέψεις.

Δύο ήταν τα βασικά σενάρια που τέθηκαν στο τραπέζι με χρονικό ορίζοντα υλοποίησής τους τις ημέρες πριν από την ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ στις 11 Σεπτεμβρίου.

Η εισήγηση για εκλογές που μπήκε στο ψυγείο

Το πρώτο, που φαίνεται ότι υποστήριζε η ομάδα των «εξωτερικών συνεργατών», περιελάμβανε σε σχετικά σύντομο χρόνο έναν ανασχηματισμό μικρής κλίμακας -όπως και έγινε-, με καταλογισμό όμως ευθυνών στους υπουργούς και τα στελέχη που χειρίστηκαν το μέτωπο των πυρκαγιών, και σε δεύτερο χρόνο τη διενέργεια εκλογών. Η συζήτηση είχε προχωρήσει σε τέτοιο βαθμό που τοποθετούνταν ο χρόνος των εκλογών την Κυριακή 3 Οκτωβρίου, ενώ η εξαγγελία προσδιοριζόταν για τα τέλη Αυγούστου και πάντως πριν από την άνοδο του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη.

Ο βασικοί εισηγητές αυτού του σχεδιασμού ανέλυσαν ενώπιον του πρωθυπουργού τα δεδομένα μετρήσεων που εμφάνιζαν απώλειες μέχρι τρεις μονάδες στα δημοσκοπικά ποσοστά της Νέας Δημοκρατίας, κυρίως όμως μια σειρά άσχημων ποιοτικών δεδομένων και μια περίεργη κινητικότητα των ψηφοφόρων που την τελευταία διετία καταγράφονται στην γκρίζα ζώνη. Στην προσπάθειά τους μάλιστα να πείσουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη για το ορθό της άποψής τους, επικαλέστηκαν το λάθος timing που, κατά την κρίση τους, επέλεξε ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019 για να προχωρήσει σε εκλογές -προσδιορίζοντας ως σωστό χρόνο τον Ιανουάριο του 2019-, αλλά και θεωρητικά σχήματα, υποστηρίζοντας ότι ο στόχος πρέπει να είναι ένας «πρωθυπουργός μιάμισης θητείας» με στόχο την επιμήκυνση του κυβερνητικού χρόνου.

Στον αντίποδα των εισηγήσεων αυτών βρέθηκαν οι τακτικοί συνεργάτες του πρωθυπουργού που έθεταν ως στόχο την ανάγκη να παρουσιάσει η κυβέρνηση μια εικόνα ανθεκτικότητας, ενώ ερμήνευαν εντελώς διαφορετικά τα δημοσκοπικά δεδομένα, χρησιμοποιώντας μάλιστα τη φράση ότι «μετά από όσα έγιναν τον Αύγουστο, αν χάνουμε μέχρι τέσσερις μονάδες, είμαστε καβάλα στο άλογο».

Με τις ημέρες να περνούν δίχως ο πρωθυπουργός να λαμβάνει καμία απόφαση και με νέες δημοσκοπήσεις να εμφανίζουν κακή εικόνα για την κυβέρνηση, το μεσημέρι της Πέμπτης αποφασίστηκε να προχωρήσει ο πρωθυπουργός σε διευρυμένο ανασχηματισμό στις αρχές της εβδομάδας. Είχαν προηγηθεί, σύμφωνα με πληροφορίες, τηλεφωνικές επικοινωνίες του Κυριάκου Μητσοτάκη με κορυφαία στελέχη της Ν.Δ., προκειμένου να αποσπάσει συναίνεση για κάποιες μετακινήσεις. Σε μια τέτοια κίνηση προχωρά για πρώτη φορά ο πρωθυπουργός και, όπως έλεγαν στην ΑΥΓΗ γαλάζια στελέχη, είναι ενδεικτικό της πίεσης που ένιωσε ο μηχανισμός του Μαξίμου από βουλευτές και υπουργούς που για πρώτη φορά αμφισβήτησαν την αποτελεσματικότητα της ομάδας του «επιτελικού κράτους».

Ηρεμία πριν την καταιγίδα

Οι τελευταίες εξελίξεις και η απόλυτη κάλυψη που έδωσε ο πρωθυπουργός στους στενούς του συνεργάτες μετά τους καταστροφικούς χειρισμούς στις πυρκαγιές σε Αττική και Εύβοια δημιουργούν για πρώτη φορά συνθήκες αμφισβήτησης του Κυριάκου Μητσοτάκη στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας. Η απουσία κορυφαίων στελεχών, που αρνήθηκαν να δώσουν το τελευταίο διάστημα δημόσια μάχη υπεράσπισης των κυβερνητικών πεπραγμένων, είναι χαρακτηριστική.

Άνθρωποι που γνωρίζουν τα εσωτερικά της παράταξης θεωρούν ότι κανένα κορυφαίο στέλεχος που έχει αποκλειστεί από τη διαδικασία των κυβερνητικών αποφάσεων δεν πρόκειται να σταθεί στο πλευρό του πρωθυπουργού όταν γίνουν εμφανή τα σημάδια της κυβερνητικής φθοράς, ενώ τονίζουν με νόημα ότι ο ίδιος επέλεξε το συγκεντρωτικό μοντέλο του επιτελικού κράτους και την ένταξη σε αυτό στελεχών με ελάχιστη πολιτική εμπειρία.

Και αν για το μέλλον της κυβέρνησης όσοι βάζουν -δειλά προς το παρόν- στο στόχαστρο τον πρωθυπουργό δεν δείχνουν να ανησυχούν ιδιαίτερα, δεν συμβαίνει το ίδιο με την επόμενη ημέρα του κόμματος. Οι βασικές οικογένειες της Νέας Δημοκρατίας βρίσκονται σε θέση μάχης, με πρώτο μέλημα να μην υλοποιηθεί το σχέδιο Μητσοτάκη για μετασχηματισμό του κόμματος, με μια νέα ηγετική ομάδα από στελέχη που προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από την Ακροαριστερά.

Αδύναμος να μετακινήσει υπουργούς ο πρωθυπουργός

Ο πρωθυπουργός, αφού δόθηκε η διαρροή στον Τύπο για τον επικείμενο ανασχηματισμό, αναχώρησε την Πέμπτη το απόγευμα για την Αμερική, προκειμένου να εγκαταστήσει την κόρη του που ξεκινά τις σπουδές της στο πανεπιστήμιο, και επιστρέφει το πρωί της Δευτέρας. Το βράδυ της Τρίτης θα μεταβεί στη Σλοβενία, όπου θα πάρει μέρος στο Bled Strategic Forum, την Τετάρτη θα βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη για συναντήσεις με τους παραγωγικούς φορείς της Βόρειας Ελλάδας, ενώ την Πέμπτη το βράδυ θα βρεθεί στη Μασσαλία για να συμμετάσχει στη Διεθνή Διάσκεψη για τη Βιοποικιλότητα της Μεσογείου, η οποία θα διεξαχθεί την Παρασκευή.

Με δεδομένο το πρωθυπουργικό πρόγραμμα, τα ονόματα των νέων υπουργών αναμένεται να ανακοινωθούν τη Δευτέρα το πρωί και να συνεδριάσει το υπουργικό συμβούλιο με τη νέα του σύνθεση την Τρίτη.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης όμως φέρεται να συνάντησε αρνήσεις υπουργών να αναλάβουν άλλο χαρτοφυλάκιο, ενώ αντιμετώπισε και συγκεκριμένες απαιτήσεις παραγόντων της Ν.Δ. και στενών συνεργατών του για την ανάληψη συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων.

Το πρώτο κενό που εκλήθη να καλύψει ο πρωθυπουργός ήταν αυτό του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, η αποπομπή του οποίου από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη θεωρείται δεδομένη, με τον τελευταίο να μετακινείται, εκτός απροόπτου, στο υπουργείο Ανάπτυξης ως υφυπουργός του Άδωνι Γεωργιάδη.

Ο πρωθυπουργός φέρεται λοιπόν να πρότεινε τη θέση στον Γιώργο Γεραπετρίτη, που τους τελευταίους μήνες χάνει έδαφος έναντι του Άκη Σκέρτσου στη λεγόμενη μάχη του Μαξίμου. Μια τέτοια κίνηση αφενός θα έδινε το σήμα ότι η ασφάλεια αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για την κυβέρνηση, καθώς αναλαμβάνει το κρίσιμο χαρτοφυλάκιο ένας στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού, αφετέρου θα αναβάθμιζε τον Γ. Γεραπετρίτη, που οι κακές γλώσσες λένε ότι έχει περιοριστεί σε καθήκοντα “γραμματέα υπουργικού συμβουλίου”. Το σενάριο όμως δεν ευδοκίμησε, μετά την απαίτηση του υπουργού Επικρατείας να αναλάβει υπό την εποπτεία του και την ΕΥΠ.

Έτσι, επικρατέστεροι για τη θέση του υπουργού ΠΡΟ-ΠΟ εμφανίζονται ο Κώστας Τσιάρας, σε περίπτωση μετακίνησής του από το υπουργείο Δικαιοσύνης, ή ο Βασίλιας Κικίλιας, που κατά πάσα πιθανότητα αλλάζει υπουργείο. Στο μεν υπουργείο Δικαιοσύνης οδεύει η Νική Κεραμέως κατ’ απαίτηση της σαμαρικής πτέρυγας της Ν.Δ., ενώ τις τελευταίες ώρες ακούγεται το όνομα της καθηγήτριας Πνευμονολογίας Αναστασίας Κοτανίδου για το Υγείας. Να σημειωθεί ότι το υπουργείο Υγείας προτάθηκε και στον Μ. Βορίδη, με τον πρωθυπουργό να εισπράττει τη μεγαλοπρεπή άρνησή του. Ο υπουργός Εσωτερικών φαίνεται να δυσανασχετεί και στο ενδεχόμενο μετακίνησης στο υπουργείο του και του Ν. Χαρδαλιά σε θέση υφυπουργού, εξέλιξη που εκλαμβάνει ως επιτροπεία του Μαξίμου στο χαρτοφυλάκιό του.

Μάχη για τους καραμανλικούς

Αναστάτωση προκάλεσαν στην καραμανλική πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας τα σενάρια που ήθελαν μετακίνηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια σε άλλο υπουργείο και καρατόμηση του Χρ. Σταϊκούρα από το υπουργείο Οικονομικών με ταυτόχρονη αναβάθμιση στη θέση του υπουργού τού Θόδωρου Σκυλακάκη. Οι κινήσεις αυτές, σε συνδυασμό με σενάρια υπουργοποίησης του Θάνου Πλεύρη, θεωρήθηκαν casus belli από βουλευτές και στελέχη που διατηρούν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας με τον πρώην πρωθυπουργό και έκαναν λόγο για πλήρη διάλυση της ταυτότητας που οφείλει να έχει μια κεντροδεξιά κυβέρνηση. Πρώην υπουργός των κυβερνήσεων Καραμανλή δήλωνε στην ΑΥΓΗ ότι «αν προχωρήσει σε μια τέτοιου τύπου σύσταση υπουργικού συμβουλίου ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σηματοδοτεί την οριστική στροφή από την Κεντροδεξιά σε ένα κόμμα νεοφιλελεύθερων και ακροδεξιών, που δεν θα χωρά πολλά στελέχη και πολλούς ψηφοφόρους».

Η ανησυχία αυτή μάλιστα μερίδας βουλευτών έφτασε στο πρωθυπουργικό περιβάλλον, που έσπευσε με διαρροές να διευκρινίσει ότι δεν τίθεται θέμα μετακίνησης του Νίκου Δένδια σε άλλο υπουργείο, αλλά, αντίθετα, η «προαγωγή» του σε αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, ενώ δόθηκε σε δημοσιογράφους και σύντομη λίστα καραμανλικών βουλευτών που φλερτάρουν με την υπουργοποίηση.