Βλέπουμε την τελευταία στόχευση της Πολιτικής Γραμματείας ΣΥΡΙΖΑ να είναι συνδεδεμένη με τα κύρια προβλήματα που απασχολούν την κοινωνία αυτό τον καιρό: ακρίβεια - πανδημία - κατώτατος μισθός. Σωστά ώς εδώ.
Αποτελεί αυτό επικέντρωση στα βασικά και οξυμένα προβλήματα της κοινωνίας και στροφή σε ταξικές επιλογές - ανάγκες των μεσαίων και χαμηλών στρωμάτων και στο βασικό αγαθό της υγείας; Θα δούμε. Να έχουμε όμως στο μυαλό μας ότι μπορεί η κυβέρνηση να καλύψει μέρος αυτών των αναγκών (π.χ. αύξηση κατώτατου) προκειμένου να μειώσει την πίεση που δέχεται.
Αργά ή γρήγορα η Αριστερά, αν δεν θέλει να εξαϋλωθεί σε δράσεις μικρής κλίμακας, θα αναγκαστεί να μπει σε μάχες για τα μεγάλα και επείγοντα ζητούμενα.
Η εποχή των μικρο-αντιπαραθέσεων τελειώνει. Γιατί μπαίνουμε σε εποχή μεγάλων αντιθέσεων. Μπροστά μας έχουμε την πανδημία, το κλίμα, τις κρίσεις, τις ανισότητες, την ανεργία. Και εδώ η κυβέρνηση πουλάει τη ΔΕΗ, διαλύει τις λαϊκές αγορές, χτυπάει τα εργασιακά, κινδυνεύουν το νερό και τα νοσοκομεία.
Αποδείχθηκε ότι οι δράσεις για τις πολιτικές ταυτότητας και ατομικών δικαιωμάτων, ακόμη και χωρίς να πάρεις την εξουσία, είναι απαραίτητες και θα είναι πάντα επίκαιρες, όμως, όσο σημαντικές και αν είναι, δεν αφορούν την κεντρική αντίφαση εργασίας - κεφαλαίου. Εξάλλου σε συνθήκες σοσιαλισμού πάλι τα προβλήματα ταυτότητας θα υπάρχουν για μεγάλο διάστημα.
Οι δράσεις αυτές μπορεί να δίνουν την ικανοποίηση μικρών νικών αλλά από τη μια συνηθίζεις στην επιδίωξη του ατομικού και από την άλλη η όλο και πιο δυνατή οικονομική ολιγαρχία βρίσκει το κενό και ενισχύει την κυριαρχία της. Φυσικά, με τη βοήθεια του κράτους ασφάλειας και επιτήρησης που μπορεί, χωρίς να τηρεί τα προσχήματα τήρησης των νόμων, να καταστέλλει διαμαρτυρίες και διαφωνίες.
Μέχρι τώρα παρακολουθούσαμε τις κρίσεις μόνο στην οικονομική τους έκφραση, λες και αφορούσαν τα χρηματιστήρια και όχι ολόκληρη την κοινωνία. Τα τελευταία προβλήματα της πανδημίας, των ρωγμών στην εφοδιαστική αλυσίδα, της ακρίβειας και της αστάθειας έδειξαν ότι οι κρίσεις θα είναι συχνότερες και θα αφορούν όλο και περισσότερο κόσμο.
Από τη δεκαετία του 1970 άρχισε το κράτος να αποσύρεται από τις υποχρεώσεις του για παροχή κατοικίας, παιδείας, υγείας, υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, προκειμένου να παραχωρηθούν αυτά στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Κατάντησε "νυχτοφύλακας" που θα παρέχει μόνο ασφάλεια κι αυτό για τους λίγους και άμυνα μόνο με τεχνολογία και χωρίς κρατικές αμυντικές βιομηχανίες.
Η μάχη για τα "κοινά αγαθά" (ρεύμα, νερό, παιδεία, υγεία, υποδομές μεταφορών) έχει γίνει -και σωστά- το ζητούμενο για μεγάλο μέρος της Αριστεράς. Σε συνθήκες ακρίβειας, κρίσης και πανδημίας, κάπου πρέπει να στηριχτούν οι πολίτες για να αποφύγουν την εξαθλίωση. Χρειάζονται έστω τα "κοινά αγαθά" σαν σωσίβιο σωτηρίας.
Η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων (τεχνολογία + άνθρωποι) γίνεται χωρίς να υπάρχει αντίστοιχη κοινωνική ευημερία.
Οι καινοτομίες και η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, όχι πάντα σύμφωνα με τις κοινωνικές προτεραιότητες, αυξάνουν τις ανισότητες. Για παράδειγμα, η ιατρική τεχνολογία τρέχει όπου έχει κέρδος και όχι όπου υπάρχει ανάγκη. Ο αυτοματισμός χρησιμοποιείται για εξοικονόμηση εργασίας παρά για δημιουργία θέσεων εργασίας.
Τα πειράματα με τις ενέσεις χρηματοδότησης ή οι νέες τεχνολογίες μπορεί να μη σταθούν ικανές να αντιστρέψουν την κατάσταση. Μια κοινωνία που κινείται μόνο με βάση το κέρδος μιας ολιγαρχίας δεν μπορεί να έχει την απαίτηση για σοβαρή παιδεία, υγεία, διατροφή και στέγαση των εργαζόμενων. Και τελικά υπονομεύεται η ίδια η ζήτηση και οι αγορές.
Η Αριστερά θα πρέπει να μάχεται συνέχεια όλες τις μορφές διακρίσεων, καταπίεσης και καταστολής αλλά, όπως έλεγε και ο Μπρεχτ, "η ελπίδα λανθάνει μέσα στις αντιφάσεις (του κεφαλαίου)". Και ο γρηγορότερος δρόμος για την εξουσία της Αριστεράς είναι μέσα από τις καθημερινές λαϊκές ανάγκες, τα "κοινά αγαθά" αλλά και τη ρεαλιστική προοπτική ενίσχυσης της θέσης των εργαζόμενων (ποιοτικά και ποσοτικά). Προτού η εξαθλίωση μαζί με την καταστροφή του περιβάλλοντος αποτρέψουν κάθε επιστροφή και διόρθωση.
* Ο Νίκος Τόσκας είναι πρώην υπουργός και υποστράτηγος ε.α.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου