Διεθνές ράπισμα για την ελευθερία του Τύπου

 

Το ότι υπάρχει θέμα με τα ΜΜΕ στην Ελλάδα το γνωρίζουν όλοι στη χώρα μας.  Ή, τουλάχιστον, όσοι δεν πάσχουν από την επιλεκτική τύφλωση την οποία προκαλεί η βλαπτική ουσία «λίστα Πέτσα».

Αυτό που δεν γνωρίζαμε, αλλά το μάθαμε την Τρίτη 28 Μαρτίου, όταν δημοσιεύτηκε η έκθεση «Ελέγχοντας το μήνυμα: Προκλήσεις για την ανεξάρτητη δημοσιογραφία στην Ελλάδα», είναι τον βαθμό στον οποίο η κατάσταση των ΜΜΕ έχει προκαλέσει την ανησυχία των Ευρωπαίων και των διεθνών οργανώσεων για την ελευθερία του Τύπου.

Η έκθεση υπογράφεται από την ομάδα Media Freedom Rapid Response (MFRR), την οποία συγκροτούν επτά διεθνείς οργανώσεις για την προστασία της δημοσιογραφίας και της ελευθερίας του λόγου. Και είναι πραγματικός κόλαφος. Για την κυβέρνηση Μητσοτάκη αλλά και τους διαπλεκόμενους μεγαλοϊδιοκτήτες των ΜΜΕ της χώρας μας.

Εμμονή της Ν.Δ. να ελέγχει το μήνυμα

Οι συντάκτες της εντοπίζουν βαθιά κρίση στην ελληνική δημοσιογραφία «ως αποτέλεσμα της εμμονής της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας να ελέγχει το μήνυμα». Διαπιστώνουν επίσης ότι υφίσταται «παραμόρφωση των ειδήσεων υπέρ μιας φιλοκυβερνητικής αφήγησης», που έχει ως αποτέλεσμα τη «χαμηλή εμπιστοσύνη του κοινού στα ΜΜΕ». Ειδικά σε ό,τι αφορά την κάλυψη του μεταναστευτικού, η έκθεση συμπεραίνει ότι «η εντατικοποίηση των παραβιάσεων της ελευθερίας του Τύπου είναι ταυτοχρόνως απόρροια της πολιτικής και της στάσης της σημερινής κυβέρνησης, η οποία φαίνεται ικανοποιημένη με την εφαρμογή μιας άκρως περιοριστικής μεταναστευτικής πολιτικής, αλλά δεν ανέχεται τον δημόσιο έλεγχο». Τέλος, η έκθεση αφιερώνει ειδικό κεφάλαιο στις απειλές και στα συμβόλαια θανάτου εναντίον δημοσιογράφων, με πιο κραυγαλέα περίπτωση τη δολοφονία του Γ. Καραϊβάζ: «η παντελής έλλειψη διαφάνειας γύρω από την οποία τροφοδοτεί αμφιβολίες για την ικανότητα και την προθυμία της κυβέρνησης να προστατεύσει τη δημοσιογραφική κοινότητα».

Αιχμές Κομισιόν

Όσοι παρακολουθήσαμε τη διαδικτυακή παρουσίαση της έκθεσης μείναμε με το στόμα ανοιχτό. Κι αυτό διότι σε τέτοιου είδους reports είθισται οι διατυπώσεις να είναι λιγότερο κοφτές και οι διαπιστώσεις λιγότερο κάθετες. Πολλώ δε μάλλον όταν αυτές προέρχονται από οργανώσεις που χρηματοδοτούνται (και) από την Κομισιόν και οι οποίες, έως έναν βαθμό, απηχούν προβληματισμούς που ακούγονται και στους διαδρόμους των Βρυξελλών.  Άλλωστε, το ζήτημα της δολοφονίας Καραϊβάζ και η απουσία «σημαντικών μέτρων για την άμεση στήριξη του τομέα των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας» στην περίοδο της πανδημίας καταγράφονται και στην επίσημη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα.

Είχαν προηγηθεί άλλες δύο διεθνείς εκθέσεις

Είναι η τρίτη φορά τους τελευταίους δύο μήνες όπου επίσημα στοιχεία εκθέτουν το μιντιακό σύστημα της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Είχε προηγηθεί, τον Φεβρουάριο, η έκθεση των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, η οποία κατατάσσει την Ελλάδα στην 70ή θέση του Παγκόσμιου Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου (3η χειρότερη θέση στην Ε.Ε., χέρι-χέρι με την Ουγγαρία του  Όρμπαν και τη Μάλτα). Και πριν από λίγες μέρες η Έκθεση Πολυφωνίας του ΕΣΡ, στην οποία καταγράφεται ότι τα δελτία ειδήσεων των καναλιών αφιερώνουν στο κόμμα του Μητσοτάκη το 75%(!) του πολιτικού τους χρόνου: 61,7% στην ίδια τη Νέα Δημοκρατία και ένα 13,1% στην προβολή του κυβερνητικού της έργου.

Η εναλλακτική πραγματικότητα Οικονόμου

Η αντίδραση της κυβέρνησης στη δημοσίευση της έκθεσης του MFRR είχε κάτι από την «εναλλακτική πραγματικότητα» των ως άνω δελτίων: ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γ. Οικονόμου περιορίστηκε να δηλώσει ότι η έκθεση προσβάλλει τον ελληνικό Τύπο και τους θεσμούς της Πολιτείας. Δηλαδή τον ίδιο ως καθ’ ύλην αρμόδιο. Το δε Γραφείο Τύπου της Ν.Δ. έδωσε νέα διάσταση στη λογική τού «πετάω την μπάλα στην εξέδρα», κατηγορώντας για τα δεινά του Τύπου τον ΣΥΡΙΖΑ, την Ακριβοπούλου και τον Καψώχα.

Αντιδράσεις οι οποίες θα έμοιαζαν απλώς φαιδρές αν δεν ήταν βγαλμένες από το playbook του ίδιου του  Όρμπαν. Η Ν.Δ. του Μητσοτάκη μιμείται την Ακροδεξιά νέας κοπής όχι μόνο ως προς την προσπάθεια ολοκληρωτικού ελέγχου του μιντιακού οικοσυστήματος, αλλά και ως προς τον τρόπο που διαχειρίζεται τις αντιδράσεις: με συνωμοσιολογία, σοφιστείες και αντιστροφή των ρόλων θύματος και θύτη.

Τα βασικά προβλήματα που αναδεικνύει η έκθεση

1. Απειλές και βία σε δημοσιογράφους: ξύλο σε διαδηλώσεις, συμβόλαια θανάτου και δολοφονία Καραϊβάζ.

2. Χειραγώγηση των ΜΜΕ. Λίστα Πέτσα, κυβερνητική προπαγάνδα, πιέσεις σε δημοσιογράφους. Οι πολίτες χάνουν την εμπιστοσύνη τους στα μίντια.

3. Μεταναστευτικό: διώξεις, παρακολουθήσεις και παρεμπόδιση δημοσιογραφικής έρευνας.

4. Νομικές απειλές, εκδικητικές αγωγές (SLAPP) και διώξεις σε ερευνητικούς δημοσιογράφους.